GATS là gì và các Quy định về Thương mại Dịch vụ theo WTO

Nằm trong khuôn khổ của WTO, Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (GATS) là một hiệp định thương mại thiết lập nên một hệ thống quy tắc thương mại quốc tế trong lĩnh vực dịch vụ đáng tin cậy, đảm bảo đối xử công bằng với tất cả những người tham gia,…. Hiệp định bao trùm tất cả các lĩnh vực dịch vụ ngoại trừ những dịch vụ được cung cấp bởi các cơ quan chính phủ và các biện pháp ảnh hưởng đến quyền hạn và dịch vụ trong lĩnh vực hàng không. Bài viết sau đây, sẽ làm đưa ra và làm rõ GATS là gì và các Quy định về Thương mại Dịch vụ theo WTO.

Nội dung chính

GATS là gì và một số khái niệm cơ bản

“Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (tiếng Anh: General Agreement on Trade in Services, viết tắt là GATS) là một hiệp định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Hiệp định được ký kết sau khi kết thúc Vòng đàm phán Uruguay và bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 1 năm 1995. Hiệp định được thiết lập nhằm mở rộng phạm vi điều chỉnh của hệ thống thương mại đa phương sang lĩnh vực dịch vụ chứ không chỉ điều chỉnh một mình lĩnh vực thương mại hàng hóa như trước đó.” – Theo wikipedia

Tất cả các thành viên của WTO đều tham gia GATS và các nguyên tắc cơ bản của WTO về đãi ngộ tối huệ quốc, đãi ngộ quốc gia cũng đều áp dụng với GATS.

Đối với khái niệm dịch vụ, GATS không đưa ra một khái niệm hoàn chỉnh song lại mô tả dịch vụ theo phương thức cung ứng dịch vụ. Các dịch vụ thuộc đối tượng điều chỉnh của GATS chỉ là các dịch vụ được đưa ra trên cơ sở cạnh tranh và loại trừ khỏi phạm vi áp dụng của mình những dịch vụ được cung ứng để thi hành thẩm quyền của chính phủ.

Tham khảo Dịch vụ của Luật Hùng Phát
Thành lập doanh nghiệp giá rẻ
Giấy phép kinh doanh là gì?
Chi phí thay đổi giấy phép kinh doanh

Phương thức cung cấp dịch vụ (Modes of supply)

Phương thức chính là cách thức cung cấp các dịch vụ. Phương thức cung ứng dịch vụ được xác định trên cơ sở nguồn gốc của nhà cung cấp dịch vụ và người tiêu dùng dịch vụ, và vị trí địa lý của nhà cung cấp lẫn người tiêu dùng khi dịch vụ được cung ứng.

Các phương thức cung ứng dịch vụ theo quy định của GATS

Hiện nay, theo quy định của Hiệp định chung về dịch vụ , tồn tại 4 phương thức cung ứng dịch vụ sau đây:

Phương thức 1 – Cung ứng dịch vụ qua biên giới (Cross-border supply): Cung ứng dịch vụ qua biên giới được hiểu là việc cung cấp dịch vụ từ lãnh thổ của một nước thành viên này đến lãnh thổ của một nước thành viên khác.

Ví dụ: Gọi điện thoại quốc tế, các dịch vụ giáo dục trực tuyến, khám bệnh từ xa trong đó bệnh nhân và bác sĩ khám ngồi ở hai nước khác nhau.

Phương thức 2 – Tiêu dùng dịch vụ ở nước ngoài (Consumtion abroad): người sử dụng dịch vụ mang quốc tịch một nước thành viên đi đến một nước thành viên khác và sử dụng dịch vụ ở nước đó.

Ví dụ: Sửa chữa tàu biển, Lữ hành, Du học, chữa bệnh ở nước ngoài.

Phương thức 3 – Hiện diện thương mại (Commercial presence): người cung cấp dịch vụ mang quốc tịch một nước thành viên đi đến một nước thành viên khác, lập ra một pháp nhân và cung cấp dịch vụ ở nước đó.

Ví dụ: một ngân hàng thương mại mở một chi nhánh ở nước ngoài.

Phương thức 4 – Hiện diện thể nhân (Movement of natural persons): người cung cấp dịch vụ là thể nhân mang quốc tịch một nước thành viên đi đến một nước thành viên khác và cung cấp dịch vụ ở nước đó.

Ví dụ: Một giáo sư được mời sang một trường đại học ở nước ngoài để giảng bài.

Cách phân biệt các loại dịch vụ

Đối với phương thức 1 (cung ứng dịch vụ qua biên giới): Đối tượng dịch chuyển chính là dịch vụ được cung ứng. Ví dụ, đối với dịch vụ giáo dục trực tuyến, dịch vụ giảng dạy đã “chạy” từ nước này qua nước khác thông qua đường internet

Ở phương thức 2 (tiêu dùng dịch vụ ở nước ngoài), đối tượng dịch chuyển của phương thức lại là người sử dụng dịch vụ. Với phương thức này, nhà cung cấp dịch vụ chỉ cần ở nước của họ vì người sử dụng dịch vụ sẽ dùng dịch vụ tại nơi có nhà cung cấp. Ví dụ, đối với du học, người học sẽ sang một quốc gia khác sinh sống, học tập và sử dụng các dịch vụ của quốc gia đó.

Đối với phương thức 3 (hiện diện thương mại) và phương thức 4 (hiện diện thể nhân), đối tượng dịch chuyển đều là nhà cung ứng dịch vụ. Do vậy, để phân biệt hai phương thức này, có thể dựa trên quy chế pháp lý của nhà cung ứng dịch vụ: pháp nhân hoặc thể nhân. Ở phương thức Hiện diện thương mại, nhà cung ứng dịch vụ là pháp nhân, còn ở phương thức Hiện diện thể nhân, người cung ứng là thể nhân.

Các nguyên tắc chung của thương mại dịch vụ – GATS

WTO đã ban hành Hiệp định chung 203 / WTO / VB về Thương mại Dịch vụ GATS. Trong hiệp định này, các nguyên tắc chung đối với thương mại dịch vụ – GATS được quy định như sau:

Thứ nhất: Về nguyên tắc đối xử tối huệ quốc

Đối với các biện pháp được quy định trong Hiệp định này, mỗi Thành viên sẽ dành ngay lập tức và vô điều kiện cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của bất kỳ Thành viên nào khác đối xử không kém thuận lợi hơn của bất kỳ Thành viên nào khác. so với các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của bất kỳ quốc gia nào khác.

Các Thành viên có quyền duy trì một biện pháp không phù hợp với khoản 1 của Điều này với điều kiện là biện pháp đó được liệt kê và đáp ứng các điều kiện của Phụ lục trong những trường hợp ngoại lệ. tỷ lệ cho Điều II.

Không có nội dung nào trong Thỏa thuận này sẽ được sử dụng để ngăn cản bất kỳ Thành viên nào dành cho các nước láng giềng những lợi thế để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi các dịch vụ được tạo ra và tiêu dùng trong nước. giới hạn lãnh thổ của nó. khu vực biên giới.

Thứ hai: Đảm bảo tính minh bạch

Các Thành viên sẽ công bố tất cả các biện pháp liên quan hoặc ảnh hưởng đến hoạt động của Hiệp định này và sẽ công bố các biện pháp đó trước khi có hiệu lực, trừ trường hợp khẩn cấp. Các Hiệp định Quốc tế liên quan hoặc ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ mà các Thành viên là thành viên cũng sẽ được công bố.

Trường hợp không thể công bố các biện pháp cưỡng chế thì các thông tin đó phải được công bố theo cách khác.
Các thành viên phải thông báo ít nhất mỗi năm một lần, thông báo cho Hội đồng Thương mại Dịch vụ về luật mới hoặc bất kỳ sửa đổi nào đối với luật, quy định hoặc hướng dẫn hành chính. có ảnh hưởng quan trọng đến thương mại dịch vụ được quy định trong các cam kết cụ thể của Hiệp định này.
Một Thành viên phải nhanh chóng trả lời bất kỳ yêu cầu nào của bất kỳ Thành viên nào khác về thông tin cụ thể liên quan đến các biện pháp áp dụng chung hoặc các thỏa thuận quốc tế.
Mỗi Thành viên cũng sẽ thiết lập một hoặc nhiều điểm cung cấp thông tin cụ thể theo yêu cầu của các Thành viên còn lại về các vấn đề nêu trên cũng như các đối tượng thuộc diện yêu cầu thông báo theo quy định. Các địa điểm này sẽ được thành lập trong vòng hai năm kể từ ngày Hiệp định thành lập WTO có hiệu lực (sau đây gọi là “Hiệp định WTO”).
Mỗi Thành viên là nước đang phát triển có thể đồng ý một khoảng thời gian linh hoạt thích hợp cho việc thiết lập các điểm thông tin đó. Điểm thông tin không nhất thiết phải là nơi lưu trữ các văn bản quy phạm pháp luật.
Bất kỳ thành viên nào cũng có thể thông báo cho Hội đồng Thương mại Dịch vụ về bất kỳ biện pháp nào được thực hiện bởi Thành viên khác ảnh hưởng đến việc thực hiện Hiệp định này.

Thứ ba: Không tiết lộ thông tin bí mật

Thỏa thuận này không yêu cầu bất kỳ Thành viên nào cung cấp thông tin bí mật vì việc tiết lộ thông tin đó sẽ cản trở việc thực thi pháp luật hoặc trái với lợi ích công cộng, làm phương hại đến lợi ích thương mại hợp pháp của họ. các doanh nghiệp, cho dù nhà nước hay tư nhân.

Thứ tư: Về hội nhập kinh tế

Không có nội dung nào trong Hiệp định này ngăn cản bất kỳ Thành viên nào tham gia hoặc ký kết Hiệp định về tự do hóa thương mại dịch vụ giữa hai hoặc nhiều Thành viên, với điều kiện là thỏa thuận đó:

Phạm vi thực chất và không quy định hoặc loại bỏ tất cả sự phân biệt đối xử giữa hai hoặc nhiều bên, theo tinh thần của Điều XVII thông qua việc loại bỏ các biện pháp hoặc lệnh cấm phân biệt đối xử hiện có. các biện pháp phân biệt đối xử mới hoặc bổ sung, cho dù tại thời điểm hiệp định có hiệu lực hoặc trên cơ sở một mốc thời gian hợp lý, ngoài những biện pháp được cho phép theo các Điều XI, XII, XIV và Xe buýt.
Khi đánh giá xem các điều kiện trên có được đáp ứng hay không, có thể xem xét mối quan hệ giữa hiệp định với quá trình hội nhập kinh tế hoặc tự do hóa thương mại giữa các nước có liên quan.
Trong trường hợp các nước đang phát triển là thành viên của hiệp định, có thể xem xét linh hoạt để phù hợp với trình độ phát triển của các nước liên quan, cả về tổng thể, từng lĩnh vực và phân ngành. khu vực.
Trong trường hợp hiệp định chỉ liên quan đến các nước đang phát triển, đối xử thuận lợi hơn có thể được dành cho pháp nhân thuộc sở hữu hoặc kiểm soát của các thể nhân thuộc các bên của hiệp định này.
Bất kỳ thỏa thuận nào nêu tại khoản 1, Điều 5 của Hiệp định GATS sẽ được thiết kế để tạo thuận lợi cho thương mại giữa các Bên của Hiệp định và sẽ không tạo ra mức độ cản trở chung cao hơn mức áp dụng trước đây. Hiệp định. thỏa thuận đó được ký kết trong thương mại dịch vụ với bất kỳ bên nào không phải là Bên, cho dù trong lĩnh vực dịch vụ hay trong một phân ngành.
Khi ký kết, gia hạn hoặc sửa đổi về cơ bản bất kỳ thỏa thuận nào, một Thành viên dự định rút lại hoặc sửa đổi một cam kết cụ thể trái với các cam kết được nêu trong Biểu của mình, Thành viên đó phải thông báo ít nhất 90 ngày trước khi rút lại hoặc sửa đổi, và các thủ tục được quy định trong các khoản 2, 3 và 4 của Điều XXI sẽ được áp dụng.
Nhà cung cấp dịch vụ của bất kỳ Thành viên nào khác là pháp nhân được thành lập theo luật của một Bên ký kết sẽ được hưởng sự đối xử theo Thỏa thuận nói trên, với điều kiện nhà cung cấp dịch vụ đó có hoạt động kinh doanh đáng kể trên lãnh thổ của các Bên của Thỏa thuận này.
Các Thành viên là các Bên của bất kỳ thỏa thuận nào phải thông báo ngay cho Hội đồng Thương mại Dịch vụ về thỏa thuận đó và về bất kỳ sự gia hạn hoặc bất kỳ sửa đổi quan trọng nào đối với thỏa thuận này. dịch vụ. Theo yêu cầu của Hội đồng, các Thành viên đó phải nhanh chóng cung cấp các thông tin liên quan. Hội đồng có thể thành lập một nhóm làm việc để xem xét thỏa thuận này hoặc việc gia hạn hoặc sửa đổi và báo cáo cho Hội đồng về việc tuân thủ Điều khoản này.
Thành viên là các bên của bất kỳ thỏa thuận nào nêu tại khoản 1 được thực hiện trên cơ sở lịch trình, Thành viên đó sẽ báo cáo định kỳ cho Hội đồng Thương mại Dịch vụ về việc thực hiện thỏa thuận. ở trên. Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng có thể thành lập Tổ công tác để xem xét các báo cáo đó.
Một Thành viên là một bên của bất kỳ thỏa thuận nào nêu tại khoản 1, Điều 5 của Hiệp định GAST về hội nhập kinh tế không được yêu cầu bồi thường cho các lợi ích thương mại mà bất kỳ Thành viên nào khác thu được. . từ thỏa thuận đó.

Thứ năm: Các hiệp định về hội nhập thị trường lao động

Không có nội dung nào trong Hiệp định này ngăn cản bất kỳ Thành viên nào trở thành một bên của thỏa thuận thiết lập một thị trường lao động tích hợp đầy đủ giữa các Bên của thỏa thuận, với điều kiện thỏa thuận đó:

Miễn các yêu cầu về cư trú và giấy phép lao động cho công dân của các bên tham gia hiệp định và phải được thông báo cho Hội đồng Thương mại Dịch vụ. ”

Theo đó, khi thực hiện quy chế tối huệ quốc sẽ áp dụng cho tất cả các loại hình dịch vụ và các quốc gia được phép tạm thời miễn quy định này đối với một số ngành đặc biệt. Khi GATS về thương mại dịch vụ có hiệu lực, một số quốc gia trước đó đã ký với các đối tác thương mại của mình các thỏa thuận ưu đãi về dịch vụ trong khuôn khổ song phương hoặc giữa một nhóm quốc gia nhất định.

Và ở đây, Hiệp định Thương mại Dịch vụ GATS không ngăn cản bất kỳ Thành viên nào tham gia hoặc ký kết Hiệp định Thương mại Dịch vụ giữa hai hoặc nhiều Thành viên.

Trên đây là những tư vấn của Luật Hùng Phát. Nếu bạn vẫn còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ hãy nhấc máy gọi ngay cho chúng tôi để được tư vấn tận tình và hoàn toàn miễn phí qua Hotline: 0869.666.247
Trân trọng./.